Przepukliny

Przepuklina to nieprawidłowe przemieszczenie się narządów lub ich części poza jamę ciała, w której się normalnie znajdują, przez naturalne lub nabyte otwory w powłokach. 

Do ich powstawania predysponuje wiele czynników, z których nadrzędnym wydaje się skłonność anatomiczna - przepuklina pachwinowa zdecydowanie częściej dotyka mężczyzn (7:1) niż kobiet. Wynika to z drogi, jaką jądra pokonują z jamy brzusznej do worka mosznowego przez kanał pachwinowy. Ich unaczynienie i nasieniowód, które przechodzą przez kanał wymagają zachowania jego drożności, co jednocześnie stanowi miejsce zmniejszonego oporu. 

Kolejne czynniki, które wpływają na ryzyko powstania przepuklin to zaburzenia budowy kolagenu, zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, mogące wynikać z różnych przyczyn, jak otyłość czy ciąża, zaparcia, podnoszenie ciężarów, czy przewlekły kaszel.

Ze względu na lokalizację wyróżniamy przepukliny pachwinowe, udowe, pępkowe, kresy białej, w bliźnie pooperacyjnej, zasłonowe, lędźwiowe, przeponowe, okołostomijne.  

Ze względu na ich odprowadzalność przepukliny dzielimy na:

  • Odprowadzalne - zawartość worka jest odprowadzana samoistnie lub pod wpływem niewielkiego ucisku.

  • Nieodprowadzalne - nie udaje się odprowadzić zawartości worka przepuklinowego (np. z powodu zrostów).

  • Uwięźnięte - stan, w którym wskutek niestosunku między zawartością przepuklin a jej wrotami nie można w naturalny sposób odprowadzić zawartości worka. Najczęściej pojawia się w momencie raptownego, podwyższonego ciśnienia w jamie brzusznej (dźwiganie, kaszel, zaparcia, ale również pojawia się w czasie snu).

  • Zadzierzgnięte (strangulatio) - stan, w którym doszło do zaciśnięcia (przez obkurczone wrota przepukliny) naczyń doprowadzajacych i odprowadzających krew do zawartości przepukliny (ostre niedokrwienie). Do martwicy i zgorzeli dochodzi po 5-6 h . W każdym przypadku zadzierzgnięcia wskazana jest operacja.

Jak to w chirurgii bywa, wiele nazw pochodzi od nazwisk, a zagadnienie przepuklin nie stanowi wyjątku.

Jesteśmy od tego, żeby wam pomóc, dlatego poniżej zamieszczamy ściągę co i jak z tymi nazwiskami :)

  • Przepuklina Richtera - w worku przepuklinowym znajduje się fragment ściany jelita (drożność zachowana).
  • Przepuklina Littrego - w worku przepuklinowym znajduje się uchyłek Meckela.
  • Przepuklina Amyanda - w worku przepuklinowym znajduje się wyrostek robaczkowy. 

Przepukliny przeponowe wrodzone to:

  • Bochdaleka (tylna-boczna)

  • Morganiego (przymostkowa)



Przepuklina Bochdaleka

 

 

Przepuklina bochdaleka a Morganiego
Przepuklina BochdalekaPrzepuklina Morganiego
Do zapamiętania pomocny jest akronim 5B
  • B - Bochdalek
  • B - Back And Lateral (BochdaLek) - z tyłu i bocznie
  • B - Big - zazwyczaj jest duża 
  • B - Baby - u dzieci
  • B - Bad - złe rokowanie
  • zlokalizowana częściej z przodu
  • częściej po prawej stronie (90%)
  • mała
  • rzadko występuje


Leczenie (Najczęściej operuje się metodą na otwarto. Głównym wskazaniem do operacji laparoskopowych są przepukliny nawrotowe):

    • operacje tradycyjne:

      • Bassiniego

      • Halsteda

      • Shouldice'a

    • operacje z użyciem siatki - metody beznapięciowe (lepsze efekty niż operacje tradycyjne):

      • Lichtensteina

      • Rutkowa

      • PHS (prolen hernia system)

Epidemiologia przepuklin pachwinowych:

  • u dorosłych to aż 60% wszystkich przepuklin brzusznych, występują częściej u mężczyzn
  • u dzieci to tylko 1-3% (60% po stronie prawej, 30% po stronie lewej i 10% obustronnie)

Przepukliny pachwinowe można podzielić na proste i skośne:

  • przepuklina pachwinowa skośna- może być zarówno wrodzona,  jak i nabyta. Worek przepuklinowy wchodzi do kanału przepuklinowego przez pierścień pachwinowy głęboki, następnie opuszcza go przez pierścień pachwinowy powierzchowny i zmierza w kierunku worka mosznowego. W 20% przypadków ulega uwięźnięciu. Ze względu na to, gdzie znajduje się worek przepuklinowy, przepuklinę pachwinową skośną można podzielić na kilka rodzajów:
    • niezupełną, początkową (przepuklina przed pierścieniem pachwinowym powierzchownym)
    • całkowitą, zupełną (poza kanałem, przepuklina przeszła przez pierścień pachwinowy powierzchowny)
    • mosznową (przepuklina w worku mosznowym)
    • wargową (przepuklina w pobliżu wargi sromowej większej)
    • ześlizgową (narząd częściowo-wewnątrzotrzewnowy ściągnięty do przepukliny)
  • przepuklina pachwinowa prosta - zawsze nabyta, rzadsza niż przepuklina pachwinowa skośna, nie schodzi do moszny, wrota stanowi dół pachwinowy przyśrodkowy. Przepuklina objawia się uwypukleniem powyżej więzadła pachwinowego, niedaleko spojenia łonowego. 

Przepuklina udowa - worek przepuklinowy wchodzi do pierścienia udowego głębokiego przez kanał udowy. Jest to przepuklina nabyta, częstsza u kobiet. Objawem jest uwypuklenie w przyśrodkowej części, poniżej więzadła pachwinowego. Jedynym sposobem leczenia jest operacja. 


W temacie przepuklin warto przypomnieć sobie również budowę kanału pachwinowego, bo i o to zdarzają się pytania. 

Budowa kanału pachwinowego:

  • ujście wewnętrzne - pierścień pachwinowy głęboki

  • ujście zewnętrzne - pierścień pachwinowy powierzchowny

  • ściana górna - brzegi m. skośnego wew. i poprzecznego brzucha wraz z ich powięziami

  • ściana dolna - więzadło pachwinowe

  • ściana przednia - rozcięgno m. skośnego zew.

  • ściana tylna - otrzewna ścienna i powięź poprzeczna